Gospodarstwo domowe

Osoby głuchoniewidome, pomimo istotnych ograniczeń w zakresie wzroku i słuchu, mogą efektywnie prowadzić gospodarstwo domowe, dostosowując metody działania do własnych umiejętności, zainteresowań, poziomu rehabilitacji oraz dostępnych technologii wspomagających. Dzięki odpowiednim narzędziom i strategiom adaptacyjnym wiele codziennych obowiązków staje się dla nich możliwych do wykonania.

Nowoczesne technologie wspierające samodzielność

Dzięki nowoczesnym urządzeniom osoby głuchoniewidome mogą wykonywać wiele czynności związanych z prowadzeniem domu. Przykładowe rozwiązania ułatwiające codzienne życie to:

• Wibrujące lub dźwiękowe czujniki poziomu cieczy – informują o poziomie wlewanego płynu, co ułatwia nalewanie wody, herbaty czy mleka bez ryzyka przelania.
• Wagi kuchenne z komunikatami głosowymi lub wibracjami – pomagają precyzyjnie odmierzać składniki podczas gotowania i pieczenia.
• Roboty sprzątające – umożliwiają utrzymanie czystości bez konieczności ręcznego odkurzania czy mycia podłóg.
• Nakładki na żelazka – chronią ręce przed poparzeniem podczas prasowania.
• Aplikacje mobilne – umożliwiają rozpoznawanie kolorów ubrań, wartości banknotów, nazw produktów spożywczych czy dat ważności.
• Urządzenia AGD z fizycznymi pokrętłami i przyciskami – ułatwiają obsługę osobom, które nie mogą korzystać z ekranów dotykowych.

Problemy i wyzwania

Pomimo dostępnych technologii osoby głuchoniewidome napotykają wiele trudności w codziennym funkcjonowaniu. Do najczęstszych problemów należą:

• Panele dotykowe w urządzeniach AGD – brak fizycznych przycisków i pokręteł utrudnia obsługę.
• Brak wypukłych oznaczeń – większość sprzętów AGD nie ma oznaczeń dotykowych, co utrudnia ich obsługę.
• Nieczytelne etykiety produktów spożywczych – drobny druk i brak Braille’a mogą utrudniać sprawdzanie składu oraz dat przydatności do spożycia.
• Trudności w obsłudze piekarników i kuchenek – nowoczesne modele często nie mają wyczuwalnych przycisków, co utrudnia ustawianie temperatury i trybu pieczenia.
• Brak dostępnych sygnałów dźwiękowych i wibracyjnych – niektóre urządzenia nie informują o zakończeniu pracy w sposób dostępny dla osób głuchoniewidomych.

Jak można poprawić dostępność urządzeń?

Aby zwiększyć samodzielność osób głuchoniewidomych, producenci sprzętu domowego powinni wdrażać rozwiązania poprawiające ich dostępność. Wśród rekomendowanych udogodnień znajdują się:

• Zachowanie fizycznych przycisków – w nowoczesnych urządzeniach zamiast całkowitego przejścia na ekrany dotykowe.
• Integracja z aplikacjami mobilnymi, które równocześnie powinny spełniać standardy dostępności – umożliwiającymi sterowanie urządzeniami przy użyciu dostępnych technologii asystujących.
• Wprowadzenie oznaczeń dotykowych – np. wypukłych symboli na kuchenkach czy piekarnikach.
• Personalizacja ustawień – umożliwiająca dopasowanie poziomu sygnałów dźwiękowych, wibracyjnych i świetlnych do indywidualnych potrzeb użytkownika.

Praktyczne sposoby radzenia sobie w gospodarstwie domowym

Osoby głuchoniewidome stosują różne strategie, które pomagają im w codziennym życiu. Oto kilka przykładów:

• Oznaczanie przedmiotów – stosowanie taśm w Braille’u, wypukłych naklejek lub gumek recepturek do oznaczania detergentów i urządzeń.
• Ustalanie stałego porządku – przechowywanie przedmiotów w tych samych miejscach, aby uniknąć pomyłek.
• Wykorzystywanie węchu i dotyku – do sprawdzania jakości produktów spożywczych czy określania temperatury wody.
• Korzystanie z pomocy technologicznych – np. aplikacji do odczytywania tekstu lub inteligentnych etykiet.
• Planowanie czynności – ustalanie schematów i harmonogramów sprzątania, gotowania i prania.

Samodzielność osób głuchoniewidomych w gospodarstwie domowym jest możliwa dzięki połączeniu odpowiednich technologii, dostosowanego sprzętu oraz indywidualnych strategii adaptacyjnych. Chociaż nowoczesne rozwiązania znacząco ułatwiają codzienne funkcjonowanie, wciąż istnieje potrzeba poprawy dostępności urządzeń oraz większej świadomości producentów na temat potrzeb osób z jednoczesnym uszkodzeniem wzroku i słuchu.