O ile są zmotywowani, głuchoniewidomi starają się wykonywać wszystkie czynności samodzielnie i aktywnie uczestniczyć w życiu codziennym. Jednak w określonych sytuacjach ze względu na jednoczesną dysfunkcję zmysłów wzroku i słuchu pomoc dla nich może okazać się bardzo ułatwiająca lub konieczna. Zależy też od umiejętności głuchoniewidomych, a także stopnia uszkodzenia zmysłów wzroku i słuchu.
Jak pomóc głuchoniewidomemu człowiekowi w codziennych czynnościach?
Warto podkreślić, że sposób i rodzaj pomocy zależy od indywidualnych preferencji osoby głuchoniewidomej oraz wynika ze stopnia uszkodzenia wzroku i słuchu. Jeśli nie wiemy, czy i jak pomóc, zawsze warto o to zapytać osobę, której chcemy pomóc.
- Zwracając się do osoby głuchoniewidomej, tak jak i do każdego człowieka, powinniśmy robić to z szacunkiem, nie z góry i z zachowaniem form grzecznościowych.
- Przy kontakcie warto zasygnalizować swoją obecność. Można zrobić to dotykając lekko dłoni głuchoniewidomego. Warto też przedstawić się – nawet jeśli w tym dniu już z osobą głuchoniewidomą się widzieliśmy. Z racji na ograniczenia wzrokowo-słuchowe, trudno głuchoniewidomemu czasami od razu rozpoznać osobę. Ponadto słysząc głos człowiek głuchoniewidomy może ustalić gdzie się znajdujemy.
- Dobrze będzie także zapytać, czy osoba głuchoniewidoma nas rozumie i czy mamy mówić wolniej, bądź nieco głośniej.
- By wskazać drogę osobie głuchoniewidomej należy wyjaśniać konkretnie, na przykład: „proszę iść 50 metrów prosto”, „drzwi są po prawej Pani stronie”. Należy unikać określeń typu: „proszę iść w tą stronę”, „proszę skręcić za tamtym budynkiem”, gdyż komunikaty przekazane w tej formie mało wnoszą.
- Aby poprowadzić głuchoniewidomego, należy zaproponować mu swoje ramię lub łokieć, którego on będzie się trzymał. Warto zapytać, czy idziemy po prawidłowej z jego punktu widzenia stronie, gdyż przykładowo może lepiej słyszeć na prawe ucho, mieć problemy z równowagą, gdy trzyma się nas lewą ręką itp.
- Powinno się iść w rytmie i tempie osoby głuchoniewidomej, nie ciągnąć jej. Przy schodach można powiedzieć: „Idziemy w górę / w dół”, bądź zasygnalizować to dwukrotnym ruchem ręki w odpowiednią stronę.
- Nie powinniśmy blokować ręki, w której osoba głuchoniewidoma ma białą laskę, przytrzymując nadgarstek, łapiąc pod łokieć itp.
- Jeśli chcemy pokazać gdzie można usiąść, kładziemy rękę głuchoniewidomego na oparciu krzesła – możliwie tak, by wszystkie palce znalazły się po stronie, gdzie ma oprzeć plecy. Jeśli chcemy pokazać krawędź stołu, możemy położyć na niej palce dłoni osoby głuchoniewidomej.
- Aby przekazać informację o usytuowaniu przedmiotów, należy informować głuchoniewidomego gdzie one się znajdują – przykładowo według wskazówek zegara, na przykład: „szklanka jest na godzinie pierwszej”. Możemy też używać stron – prawa, lewa, z tyłu, przed. Komunikat typu: „szklankę masz tutaj” Nic nie wnosi.Można tak opisywać także większą przestrzeń.
- Przy wsiadaniu do samochodu, możemy położyć dłoń osoby głuchoniewidomej na jego drzwiach, aby mogła się zorientować, gdzie są oraz w którym kierunku należy wsiadać.
- Gdy gdzieś odchodzimy, koniecznie trzeba o tym fakcie poinformować. Jeśli tego nie zrobimy, głuchoniewidomy może mówić do nieobecnego.
- Przy rozliczaniu się warto podawać banknoty i bilon jeden po drugim, licząc je.